Castanea sativa Mill.

Anadolu’nun ormanlık yamaçlarında yüzyıllardır kendiliğinden yetişen kestane (Castanea sativa), yalnızca doğanın değil kırsal yaşamın ve kültürel hafızanın da önemli bir parçasıdır. Meyvesi, közlenerek, haşlanarak ya da un haline getirilerek mutfakta değerlendirilirken; “kestane kaynatması” gibi geleneksel hazırlama yöntemleriyle, özellikle kış aylarında komşular arasında paylaşılmış, toplumsal dayanışmanın bir parçası olmuştur. Türkiye’nin farklı bölgelerinde bu ağaca kastane, keçene veya kesteni gibi yerel adlar verilmiştir. Ordu ve Artvin gibi yörelerde ise kestane ağaçları “dededen kalma mal” kabul edilerek kuşaktan kuşağa miras olarak aktarılmıştır. Kabuğu tabaklamada, odunu yapı işlerinde, yaprakları hayvan yemi veya doğal örtü malzemesi olarak kullanılmıştır. Karadeniz Bölgesi’nde ahşap evlerin, serender ya da nayla denilen ambarların yapımında çok dayanıklı olan kestane ağacı kullanıldığı gibi sepetçilikte de yaygın olarak kullanılagelmiştir. Bugün hâlâ pek çok köyde geçim kaynağı olmaya devam eden kestane, Anadolu’nun yaşayan bitkisel kültür miraslarından biridir.

Naile Akın Sevim: “Arkadaşımla mantar toplamak için çıktığımız orman yürüyüşünde karşıma çıkan bu güzelliğe kayıtsız kalamadım. Hemen elime almak istedim. Tıpkı hayat gibiydi, dikenlerine dokunduktan sonra içindeki güzelliğe ulaşabildim. İşte o zaman bu anı ölümsüzleştirmek için resmini çizmeye karar vermiştim. Şimdi çizimime her baktığımda elime batan dikenin acısını ve sonrasında damağımda bıraktığı o müthiş aromalı tadı hatırlıyorum.”