Corylus maxima Mill.

Tombul fındık (Corylus maxima), Anadolu’da yalnızca bir orman meyvesi değil aynı zamanda yüzyıllardır tarımı yapılan, kırsal yaşamla bütünleşmiş önemli bir bitkidir. Geleneksel kullanımda fındık yalnızca bir besin kaynağı değil aynı zamanda imece kültürünün, kış hazırlığının ve misafirperverliğin simgesidir. Harman mevsiminde toplanan tombul fındıklar kurutulup kabuklarıyla birlikte saklanır, düğünlerde ve bayramlarda ikram edilir ve satılır. Ayrıca bu türün genç ve esnek sürgünleri, kırsalda yaygın olarak sepet, küfe, ahşap tarım araçları ve çit örgüsü yapımında değerlendirilmiştir. Tombul fındığın meyvesini saran çotanakları ise Anadolu’da yalnızca tarımsal atık olarak değil yakacak, tavuk ve diğer kümes hayvanlarının altlığı, ya da malç malzemesi olarak da kullanılmıştır. Kimi köylerde çocuklar kurumuş çotanaklardan oyuncaklar üretmiş, hatta içine taş koyarak ses çıkaran küçük el yapımı oyuncaklara dönüştürmüşlerdir. Anadolu’da tombul fındık hem doğayla kurulan ilişkinin hem de üretime dayalı kırsal yaşamın yaşayan bir simgesidir. Karadenizlilerin türkülerine, deyişlerine konu olur: “Fındık çubuğundan yapacağım sepeti, sana ben gelme dedim, niçin ettin eveti” diye türkü yakar; “Elden öz, kızılağacından köz, fındık dalından saz olmaz” atasözüyle insanlara gerçeklere göre hareket etmeyi öğütlerler.

Türkiye, dünya fındık ihracatının yaklaşık %75'ini gerçekleştirerek bu alanda lider konumdadır. 2024 yılında ülkemizden 324.438 ton fındık ihraç edilerek 2,64 milyar dolar gelir elde edilmiştir. Başlıca ihracat pazarları arasında Almanya, İtalya, Polonya, Fransa ve Çin Halk Cumhuriyeti yer almaktadır. Tombul fındık, özellikle Avrupa'da Lambert fındığı olarak bilinen çeşitleriyle Türkiye'nin fındık ihracatında önemli bir yer tutmaktadır.

Gülüm Bağcı: “Ne şanslı bir coğrafyada yaşadığımızın en güzel örneğidir Fındık Ağacı. Binbir derde deva fındığın dünyada neredeyse tümü Karadeniz Bölgesi’nde yetişiyor. Üç nesildir fındık üreticisi olan harika bir çiftçi ailenin mücadeleci temsilcisi Seyyare Sungur ile dostluğum sayesinde fındığı daha derinden tanıdım. Sağlık, lezzet, emek, geri dönüşüm, yaratıcılık dolu bir hikaye dinledim. Çok etkilendim. Fındığın dünyaya nasıl güzel bir armağan olduğunu anladım, bize verdiklerine teşekkür etmek için Fındık ağacını resmetmeyi tercih ettim.”