Lupinus albus L.

Anadolu’nun farklı bölgelerinde “tırmis”, “acı bakla” ve “Yahudi baklası” gibi adlarla da bilinen Lupinus albus (termiye), üretimi yapılan ve zehirli bileşiklere sahip olduğu halde bunlardan arındırılarak gıda olarak tüketilen bir bitkidir. Özellikle Ege ve Akdeniz kırsalında, tohumları bir süre suda bekletilir, büyük kazanlarda uzun süre haşlanarak acılığı giderilir; ardından tuzlanarak saklanır ya da taze badem gibi sokak satıcıları tarafından satılır. Konya’da özellikle limon, tuz, kimyon gibi baharatlarla tatlandırılarak geleneksel bir atıştırmalık olarak sunulur. Pazarlarda çuvallarla satılan tuzlu termiyeler, pek çok insanın çocukluk belleğinde özel bir yer tutar. Halk tıbbında kullanımı da kaydedilmiştir. Termiye, toprağı azot bakımından zenginleştiren yapısıyla yeşil gübre olarak da kullanılır. Bazı bölgelerde hayvan yemi olarak değerlendirilirken, kimi köylerde çocuklar tarafından oyunlarda sayma aracı ya da pazarlık malzemesi olarak kullanılır. Günümüzde üretimi azalsa da termiye kırsal kültürde hâlâ tanınan ve hatırlanan bir bitki olma özelliğini korur.

Hürmüz Yeniceli: “Sanem…Aslında bu bitkinin bende hikayesi yok. Daha önce bildiğim bir bitki değildi. Bu bitkiyi bitki ressamı arkadaşım Şahsanem Koç Usal, yöresine ait olduğu için çizmek istiyordu. Kendisini maalesef kaybedince, işi ve isteği yarım kalmasın istedim, o yüzden çizdim. Bitkiyi de bu sayede tanımış oldum.”